مطالعه بیو سیستماتیکی جنس های matthiola w.t. aiton،medik. fibigia و erysimum l. در ایران

جنس شب بوی وحشی( matthiola w.t. aiton) متعلق به تبار anchonieaeو تیره brassicaceaeاست. جنس ماتیولا در اروپا، آسیا و آفریقا رشد می کند. 50 گونه از این جنس از جهان گزارش شده با حدود 23 گونه در نواحی فلور ایرانیکا 10 گونه آن در ایران رشد می کند که بیشتر آنها بومی هستند. جنس فیبیژیا (fibigia medik.) یکی دیگر از جنس های تیره brassicaceae است. این جنس در ایران 7 گونه گیاه علفی چندساله دارد که علاوه بر ایران در عراق، قفقاز، ترکمنستان، شمال سوریه، شرق آناتولی و ارمنستان نیز می روید. این جنس جزئی از تبار alysseae است. فیبیژیا جنس بزرگی نیست ولی از جهت تاکسونومی و نامگذاری خیلی پیچیده می باشد. جنس خاک شیر تلخ (erysimum) متعلق به تبار camelineae و تیره brassicaceaeاست. این جنس در مدیترانه و آسیا از جمله ایران، عراق و سوریه انتشار دارد. از این جنس تقریباً 350 گونه از جهان گزارش شده با حدود 52 گونه در نواحی فلور ایرانیکا، 28 گونه آن در ایران رشد می کند که بیشتر آنها بومی هستند.مطالعه بیوسیستماتیکی بر روی 64 جمعیت متعلق به 6 گونه از جنس شب بوی وحشی و 44 جمعیت متعلق به 5 گونه از جنس فیبیژیا و 30 جمعیت متعلق به 7 گونه از جنس شب بوی وحشی و 44 جمعیت متعلق به 7 گونه از جنس فیبیژیا به منظور تعیین روابط بین گونه ای با استفاده از ویژگی های ریخت شناختی، باروری گرده، عدد کروموزومی و رفتار میوزی انجام شد. داده های حاصل از هر مطالعه توسط نرم افزار کامپیوتری و3.2 mvsp آنالیز شد. در مطالعه ریخت شناختی، 105 ویژگی کمی و کیفی مربوط به اندام های رویشی و زایشی هر دو جنس مورد بررسی قرار گرفت. در جنس شب بوی وحشی بر اساس داده های حاصل به ویژه ویژگی های برگ، 2 گروه تشخیص داده شد. در جنس فیبیژیا بر اساس داده های حاصل به ویژه ویژگی های پرچم و بال دانه 3 گروه مشخص شد. در جنس خاک-شیر تلخ بر اساس داده های حاصل به ویژه ویژگی های اندازه جام و خامه 6 گروه تشخیص داده شد. نتایج حاصل از مطالعه سیتوژنتیک حاکی از وجود عدد پایه کروموزومی 14 و 12 ,10 ,9 ,8 ,7 ,6 ,5 x =در گونه-های جنس شب بوی وحشی در حالیکه کل گونه های جنس فیبیژیا عدد پایه کروموزومی 8 و7= x در یک سطح پلوئیدی است. نتایج حاصل از مطالعه سیتوژنتیک حاکی از وجود عدد پایه کروموزومی 9 و 8 ,7 ,6 x =در گونه های جنس erysimum می باشد. نتایج حاصل از مقایسه بین رفتار کروموزومی و باروری گرده نشان داد به ترتیب چسبندگی کروموزومی، پل و جدا افتادگی کروموزومی بیش ترین اثر را بر کاهش باروری گرده دارد.